Gong Li
Gong Li (巩俐; d. 31 Aralık 1965, Shenyang, Liaoning, Çin), uluslararası alanda tanınan ve saygı duyulan Çinli aktris. Genellikle Çin sinemasının en büyük aktrislerinden biri olarak kabul edilir ve birçok eleştirmen tarafından dünyanın en iyi aktrislerinden biri olarak gösterilir. Özellikle Zhang Yimou ile yaptığı iş birlikleriyle tanınır.
Erken Yaşamı ve Eğitimi
Gong Li, 31 Aralık 1965'te Shenyang'da doğdu ve Jinan'da büyüdü. Ailesi akademisyen kökenliydi. Sanata olan ilgisi erken yaşlarda başladı ve şarkıcı olmak istiyordu. Ancak, üniversite giriş sınavlarında başarısız olduktan sonra oyunculuk kariyerine yöneldi.
1985'te Merkezi Drama Akademisi'ne başvurdu ve kabul edildi. Burada oyunculuk eğitimi aldı ve yeteneği hızla fark edildi.
Kariyeri
Gong Li'nin kariyeri, 1987'de Zhang Yimou'nun yönettiği Kızıl Darı Tarlası (红高粱, Red Sorghum) filmiyle başladı. Bu film, uluslararası alanda büyük beğeni topladı ve Gong Li'nin yıldızının parlamasına yol açtı.
Zhang Yimou İş Birlikleri
Gong Li ve Zhang Yimou'nun iş birliği, Çin sinemasına damgasını vurdu. Birlikte birçok başarılı filme imza attılar:
- Ju Dou (菊豆) (1990): Çin'de büyük sansasyon yaratan ve Akademi Ödülleri'ne aday gösterilen ilk Çin filmi.
- Raise the Red Lantern (大红灯笼高高挂) (1991): Uluslararası alanda büyük övgü toplayan ve Gong Li'nin performansının zirvelerinden biri olarak kabul edilen bir film.
- The Story of Qiu Ju (秋菊打官司) (1992): Gong Li'ye Venedik Film Festivali'nde En İyi Kadın Oyuncu ödülünü kazandıran film.
- To Live (活着) (1994): Çin tarihinin trajik olaylarını konu alan ve Cannes Film Festivali'nde Büyük Ödül'ü kazanan bir başyapıt.
- Shanghai Triad (摇啊摇，摇到外婆桥) (1995): Zhang Yimou ile Gong Li'nin son iş birliği olarak kabul edilir.
- Coming Home (归来) (2014): Uzun bir aradan sonra Zhang Yimou ile tekrar bir araya geldiği, eleştirmenlerce beğenilen film.
Diğer Önemli Filmleri
Gong Li, sadece Zhang Yimou ile değil, birçok önemli yönetmenle çalıştı ve başarılı yapımlarda yer aldı:
- Farewell My Concubine (霸王别姬) (1993) - Yönetmen: Chen Kaige: Uluslararası alanda büyük beğeni toplayan ve Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye ödülünü kazanan bir başyapıt.
- Chinese Box (1997) - Yönetmen: Wayne Wang
- The Emperor and the Assassin (荆轲刺秦王) (1998) - Yönetmen: Chen Kaige
- Breaking the Silence (漂亮妈妈) (2000) - Yönetmen: Sun Zhou
- Miami Vice (2006) - Yönetmen: Michael Mann: Hollywood'daki ilk büyük rolü.
- Hannibal Rising (2007) - Yönetmen: Peter Webber
- Shanghai (2010) - Yönetmen: Mikael Håfström
- Mulan (2020) - Yönetmen: Niki Caro: Disney'in canlı aksiyon uyarlamasında kötü karakteri canlandırdı.
Ödüller ve Başarılar
Gong Li, kariyeri boyunca birçok ödül kazandı ve uluslararası alanda takdir edildi:
- Venedik Film Festivali En İyi Kadın Oyuncu (The Story of Qiu Ju, 1992)
- New York Film Eleştirmenleri Birliği En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu (Farewell My Concubine, 1993)
- Ulusal Eleştirmenler Derneği En İyi Kadın Oyuncu (Shanghai Triad, 1995)
- Cannes Film Festivali Jüri Üyesi (1997)
- Berlin Film Festivali Jüri Başkanı (2000)
- Venedik Film Festivali Jüri Başkanı (2002)
Özel Hayatı
Gong Li, 1996'da Singapurlu tütün kralı Ooi Hoe Seong ile evlendi. Çift, 2009'da boşandı. 2019'da Fransız besteci Jean-Michel Jarre ile evlendi.
Mirası
Gong Li, Çin sinemasının uluslararası alanda tanınmasında büyük rol oynamıştır. Güçlü oyunculuk yeteneği, karizması ve farklı karakterlere bürünebilme özelliği sayesinde dünya çapında hayranlık uyandırmıştır. Sadece Çin'de değil, tüm dünyada birçok genç oyuncuya ilham kaynağı olmuştur. Çin sinemasının en önemli figürlerinden biri olarak kabul edilir ve mirası gelecek nesiller tarafından da yaşatılmaya devam edecektir.
Filmografi (Seçilmiş)
- 1987: Kızıl Darı Tarlası (Red Sorghum)
- 1990: Ju Dou
- 1991: Raise the Red Lantern
- 1992: The Story of Qiu Ju
- 1993: Farewell My Concubine
- 1994: To Live
- 1995: Shanghai Triad
- 1997: Chinese Box
- 1998: The Emperor and the Assassin
- 2000: Breaking the Silence
- 2004: 2046
- 2005: Memoirs of a Geisha
- 2006: Miami Vice
- 2007: Hannibal Rising
- 2010: Shanghai
- 2014: Coming Home
- 2016: The Monkey King 2
- 2020: Mulan